نشریه دانشور پزشکی
پیاپی 72 (دی 1386)

پوسیدگی دندان از شایع ترین و پرخرج ترین بیماری های مزمن شناخته شده است. چهار عاملاصلی در اتیولوژی پوسیدگی دندان عبارتند از 1) مواد قندی، 2) باکتری، 3) کم شدن مقاومت میزبان، 4) زمان. بزاق دهان، نقشی مهم و اصلی در مرطوب نگهداشتنحفره دهان و کنترل چهار عامل موثر در پوسیدگی دارد. و میزان بزاق بر روی رشد باکتری ها و تاثیر آن ها بر روی مواد قندی موثر است. بنابراین، افزایش بزاق، عامل مهمی در کنترل پوسیدگی است. با بررسی مقالات، دیده شده که آدامس های بدون قند حاوی بی کربنات، سبب افزایش بزاق می گردند.

هدف ما در این مطالعه، مقایسه تاثیر آدامس های بدون قند معمولی و آدامس های حاوی بی کربنات بر بزاق دهان است که می خواهیم با استفاده از این دو آدامس خصوصا بی کربنات، بزاق دهان را افزایش دهیم تا شاید اینروش، یک راه ارزان قیمت برای پیشگیری از پوسیدگی دندان باشد.

تعداد شرکت کنندگان 60 نفر از دانشجویان دندان پزشکی شاهد بودند که 60 درصد آن ها مرد و40 درصد زن با میانگین سنی 23 سال بودند. در ابتدا بزاق غیرتحریکی این افراد ثبت گردید و سپس به هر کدام از این دانشجویان یک نوع آدامس داده شد (آدامس بی کربنات بدون قند و آدامس بدون قند معمولی) و بزاق مجددا ثبت گردید (توسط دستگاه متر دیجیتالی) همچنین حجم بزاق تحریکی در مدت 30 دقیقه جویدن هر کدام از آدامس ها در هر دو گروه جمع آوری گردید. تست های آماری مورد استفاده: 1) آزمون «تی» زوجی و 2) واریانس یکطرفه آنوا بود.

در مورد آدامس معمولی میانگین بزاق بعد از جویدن آدامس 12/7 و در مورد آدامس حاوی بی کربنات 50/7 بود. افزایش در بزاق در مورد آدامس بی کربنات بیش تر بود. البته این اختلاف در بین دو گروه معنادار نبود. همچنین در حجم بزاق تحریکی در بین دو گروه، اختلاف آماری معناداری دیده نشد.

افزایش بزاق با آدامس های حاوی بی کربنات و آدامس های بدون قند معمولی می تواند در بهداشت دهان و پیشگیری از پوسیدگی دندانی موثر باشد که نیاز به تحقیقات و مدت پیگیری طولانی دارد.

سرطان های پوست در زمره شایع ترین بدخیمی ها در ایران به شمار می روند و رفتارهای محافظت کننده در برابر نور خورشید اساسی ترین اقدام در پیشگیری از آن ها هستند. مطالعه حاضر به منظور تعیین شیوع رفتارهای محافظت کننده در برابر نور خورشید در بانوان ساکن شهر یزد و عوامل مرتبط با آن ها انجام گرفت.

در این مطالعه مقطعی، به منظور تجزیه و تحلیل عوامل مرتبط با رفتارهای محافظت کننده از مدل اعتقاد بهداشتی استفاده شد. نمونه گیری از بانوان ساکن یزد به روش خوشه ایانجام گردید. ابزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه تهیه شده توسط مجریان طرح بود. رفتارهای مورد بررسی در این طرح عبارت بودند از: استفاده از فرآورده های ضدآفتاب، استفاده از محافظ فیزیکی، استفاده از عینک ضدپرتو فرابنفش، محدودیت زمانی در خروج از منزل و تردد در سایه در ساعات حداکثر تابش آفتاب.

میانگین سنی خانم های مورد بررسی در این مطالعه (4/1) 2/38 سال بود. تردد در سایه با 94 درصد موارد شایع ترین رفتارمحافظت کننده در برابر نور خورشید را تشکیل می داد، در پردازش چند متغیره رفتار استفاده از فراورده های ضدآفتاب با منفعت درک شده (0/17-6/3 95%، 8/7) و توصیه مستقیم پزشک (6/2-2/1: 95%، 8/1) در ارتباط بود. رفتار محدودیت زمانی در خروج از منزل با منفعت درک شده از سوی پاسخ دهندگان (0/2-17/1: 95%، 53/1) رابطه داشت. داشتن شغل درآمدزا (9/35-3/1:95%، 5/2)، حساسیت درک شده (4/5-1/1: 95%، 3/2)، و موانع فرهنگی (44/0-2/0: 95%، 3/0) با استفاده از محافظ های فیزیکی در برابر نور خورشید در رابطه بود. همچنین رفتار استفاده از عینک ضدپرتو فرابنفش با منفعت درک شده (8/2-24/1: 95%، 87/1) ارتباط معناداری داشت. رفتار تردد در سایه با هیچ یک از فاکتورهای حساسیت، شدت و منفعت درک شده رابطه معناداری نداشت.

رفتارهای محافظت کننده در برابر نور خورشید بیش از همه با درک افراد از منفعت آنان در ارتباط است و به نظر می رسد ترویج این رفتارها وقتی با بیش ترین بازده همراه است که علاوه بر آموزش با ایجاد محیط پشتیبان و سیاستگذاری سلامتی در این زمینه همراه باشد.

کنترل ناقلین مالاریا یکی از مهم ترین راهبردهای جهانی برای پیشگیری از این بیماری است.

کارایی پشه بندهای آغشته به حشره کش های لمبداسی هالوترین 5/2 درصد CS و بای فنترین 8/7 درصد TALSTAR®80g/LSC و همچنین دورکننده دیت (DEET) با سه غلظت مختلف از هر کدام در شرایط آزمایشگاهی مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

آزمایش ها با استفاده از سوش هند آنوفل استفنسی و تمایل آن ها به عبور از سوراخ های موجود در توری های آغشته انجام گرفت. شاخص های مرگ و میر، ممانعت از خونخواری و اندکس ورودی پشه ها به روش استاندارد تست تونل با طعمه حیوانی (خوکچه هندی) محاسبه گردید. میزان مرگ و میر در پشه‎بند پاره غیرآغشته (شاهد) پس از 15 ساعت، 4-1 درصد بود که عمدتا به علت مدفوع و ادرار خوکچه هندی بود. تعداد پشه هایی که موفق به عبور از سوراخ های پشه‎بند شدند 97-96 درصد بود که 96- 95 درصد هم موفق به خونخواری شدند.

هنگامی که از پشه‎بند آغشته به بای فنترین در سه دوز 125/3، 25/6 و 25 میلی‎گرم در مترمربع استفاده شد، میزان مرگ و میر به ترتیب 5/94، 5/95 و5/94 درصد بود. تعداد پشه هایی که موفق به عبور از سوراخ های پشه بند شدند، در دوزهای بالا به ترتیب 3، 7 و 12 درصد بود و میزان ممانعت از خونخواری به ترتیب 100، 100 و 97 درصد به دست آمد. هنگامی که از پشه بند آغشته به لمبداسی هالوترین در دوزهای 5/2، 5 و 20 میلی‎گرم بر مترمربع استفاده شد، تعداد پشه هایی که موفق به عبور از سوراخ ها شدند به ترتیب 5/71، 5/12و 5 درصد و درصد مرگ و میر نیز به ترتیب 5/45، 88 و 97 درصد بود. همچنین درصد ممانعت از خونخواری به ترتیب 38، 5/97 و100 درصد به دست آمد. هنگامی که از پشه‎بندهای آغشته به دورکننده دیت در دوزهای 5/2، 5 و20 گرم بر مترمربع استفاده شد، نتایج نشان داد که میزان مرگ و میر پشه ها به ترتیب 5/91، 5/86 و 5/92 درصد است. درصد پشه های ورودی و ممانعت از خونخواری نیز به ترتیب 5/28، 25 و7 درصد و 5/93، 5/97 و 100 درصد برآورد گردید.
بحث: نتایج نشان می دهد که بای فنترین و دور کننده دیت حتی در کم ترین غلظت می توانند مرگ و میر بالایی داشته باشند و افزایش غلظت این سموم در شاخص های مورد مطالعه تاثیر چندانی نداشت. لذا استفاده از این حشره کش ها حتی در پایین ترین غلظت ها می تواند محافظت کننده خوبی علیه پشه های آنوفل استفنسی، ناقل مهم مالاریا در جنوب کشور باشد.

یائسگی یکی از مراحل طبیعی زندگی زنان محسوب می شود که با مشکلات عدیده همراه است. از شایع ترین این مشکلات، گرگرفتگی است. تا کنون اغلب درمان های پیشنهادی گرگرفتگی یا به دلیل عوارض جانبی و یا به دلیل مؤثر نبودن آن ها مورد پذیرش زنان قرار نگرفته است.
در پژوهش حاضر بر آن شدیم که به بررسی تاثیر تجویز ویتامین بر گرگرفتگی های یائسگی بپردازیم.
بدین منظور 60 نفر خانم یائسه که شرایط ورود به مطالعه را داشتند انتخاب و به روش تصادفی ساده به دو گروه تقسیم شدند. پس از آن به مدت چهار هفته به یک گروه، روزانه 400 واحد ویتامین و به گروه دیگر پلاسبو تجویز گردید و از افراد خواسته شد که در پایان هر هفته شدت و تعداد گرگرفتگی خود را در جداول تدوین شده ثبت کنند. از آن جا که مطالعه، متقاطع (کراس اور) بود به منظور از بین بردن اثر انتقالی دارو پس از گذشت دوره اول درمان، به مدت یک هفته شستشو انجام شد و پس از آن جابه جایی صورت گرفت. این مرحله نیز چهار هفته به طول انجامید و مانند مرحله قبل، افراد ملزم به تکمیل جداول مربوط شدند.شایان ذکر است که به منظور تعیین میزان آتروفی واژن، قبل از شروع درمان و در پایان مرحله اول و دوم درمان، آزمایش ایندکس بلوغ واژن انجام شد. در نهایت، اطلاعات ثبت شده در پرسشنامه ها و نتایج آزمایش ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
در مقایسه درون گروهی در هر دو گروه، بین میانگین تعداد گرگرفتگی و شدت گرگرفتگی، قبل از شروع درمان و پایان مرحله اول درمان و همچنین قبل از شروع درمان و پایان مرحله دوم درمان، اختلاف معناداری وجود دارد. لازم به ذکر است که بین مرحله اول و دوم درمان نیز تفاوت، معنادار است. در مقایسه بین گروهی، شدت گرگرفتگی در هفته اول از مرحله اول درمان، بین دو گروه تفاوت معنادار نشان نمی دهد؛ اما در هفته دوم، سوم و چهارم از مرحله اول درمان، اختلاف این متغیر بین دو گروه، معنادار است. شدت گرگرفتگی در هیچ کدام از هفته های مرحله دوم درمان، بین دو گروه، تفاوت معناداری را نشان نمی دهد. در مقایسه بین گروهی، درخصوص میانگین تعداد گرگرفتگی، در هفته اول و دوم مرحله اول درمان بین دو گروه، تفاوت معناداری وجود ندارد؛ اما در هفته سوم و چهارم درمان، تفاوت، معنادار است. بر خلاف مرحله اول، میانگین تعداد گرگرفتگی در هیچ کدام از هفته های مرحله دوم درمان بین دو گروه تفاوت معناداری را نشان نمی دهد.
در نهایت می توان بیان کرد که هم ویتامین و هم پلاسبو، منجر به کاهش تعداد و شدت گرگرفتگی در خانم های یائسه می شوند؛ اما بین ویتامین و پلاسبو نیز تفاوت معناداری در کاهش این دو متغیر وجود دارد. این اثر مفید ویتامین در گروهی که شدت گرگرفتگی بیش تری داشته اند واضح تر است. مقایسه درصد سلول های پارابازال و سطحی، قبل از درمان و بعد از مرحله اول و دوم درمان در هیچ کدام از گروه ها اختلاف معناداری را نشان نمی دهد.

پسوریازیس یک بیماری مزمن پوستی است که ماهیت عودکننده دارد و علائم بالینی آن متغیر است. برای تسکین این بیماری، درمان های مختلفی، از جمله استروئیدهای موضعی و خوراکی، دیترانول، قطران، پرتوهای ماوراء بنفش همراه با پسورالن، داروهای سیتوتوکسیک، مشتقات اسید فوماریک و متابولیت های ویتامین D3 مورد استفاده قرار می گیرد. با توجه به طبیعت بیماری و مزمن بودن آن، درمان های لازم نیز باید طولانی مدت باشد که اغلب همراه با عوارض جانبی شدید است.
با توجه به گزارش های مستند در مورد اثربخشی اسید گلیسیریتینیک در درمان پسوریازیس و با عنایت به عدم وجود فرآورده موضعی مناسب در درمان این بیماری به تهیه فرمولاسیون موضعی از شیرین بیان اقدام گردید.
بعد از تهیه پودر عصاره شیرین بیان و تعیین درصد اسید گلیسیریتینیک موجود در آن به روش اسپکتروفتومتریک، شش فرآورده متفاوت فرموله و سپس فرمولاسیون های تهیه شده از نظر آزمایش های یکنواختی فرآورده، سرد و گرم شدن، انجماد، ذوب شدن، تغییرات دمایی، ایجاد کریمینگ و کوالسانس، خصوصیات رئولوژیک، تغییرات pH و آزمایش های آزادسازی دارو از پایه ها مورد ارزیابی قرار گرفتند.
فرمولاسیون های 1، 2 و 3 در مقابل عوامل نامساعد پایداری خوبی از خود نشان دادند، ولی فرمولاسیون های 4 و 5 در مقابل برخی از عوامل ناپایدار بودند. فرمولاسیون 6 بیش ترین ناپایداری را از خود نشان داد. نتایج این بررسی نشان می دهد که آزادسازی دارو از پایه به حامل فاز گیرنده بستگی دارد. در صورتی که بافر فسفات مورد استفاده قرار گیرد، دارو به کندی وارد فاز گیرنده می شود، اما اگر از الکل 70 درصد استفاده شود دارو با سرعت بیش تر وارد فاز گیرنده خواهدشد و در طی زمان30 دقیقه، حدود 60 درصد داروی وارد شده در فرمولاسیون آزاد می شود.
با توجه به نتایج این بررسی و درصد مناسب اسید گلیسیریتینیک موجود در شیرین بیان که به فراوانی در کشورمان می روید، این فراورده به عنوان یک فراورده مناسب می تواند در درمان پسوریازیس مطرح گردد.

پراکلامپسی یکی از علل مهم مرگ و میر و بدحالی مادر و نوزاد در تمام دنیا است. این امر را به مشکلات طبی در بارداری نسبت می دهند، اما علت اصلی آن هنوز ناشناخته است. کاهش و افزایش املاح کم مقدار می تواند یک عامل زیان آور در بارداری باشد.
هدف این مطالعه، ارزیابی وضعیت مس در زنان باردار مبتلا به پراکلامپسی بود. با این دید که این عنصر می تواند در اتیولوژی پراکلامپسی دخالت داشته باشد.
60 زن باردار پراکلامپسی، 60 زن باردار با فشار طبیعی و 60 زن غیرباردار سالم در این مطالعه مورد - شاهدی شرکت داشتند. مس ادرار 24 ساعته در بین سه گروه مقایسه شد.
غلظت مس ادرار 24 ساعته در گروه پراکلامپسی تفاوت معناداری را با گروه باردار با فشار خون طبیعی نشان داد (0001/0p<، 05/2±69/5 Vs 71/3±19/12). همچنین یافته ها، همبستگی بین غلظت مس و نتیجه ضعیف بارداری را نشان دادند.
نتایج ما مشابه نتایج گزارش های قبلی است. مطالعه آینده نگری لازم است تا مشخص شود که آیا تغییرات مس، مقدم بر پراکلامپسی است یا این که پراکلامپسی موجب تغییرات در متابولیسم فلزات کم مقدار، از جمله مس می شود.

اخیرا نشان داده شده که مقدار در جسم سلولی و آکسون نرون های حرکتی که به عضلات باز کننده موش های سفید عصب رسانی می کنند افزایش پیدا می کند. با توجه به نقش احتمالی رهایش از پایانه های عصبی در سازگاری های پیوندگاه عصبی- عضلانی ، در این تحقیق، تاثیر یک برنامه تمرین استقامتی بر مقدار نسبی این نروپپتاید در پیوندگاه عضله تندانقباض (پلانتاریس) و عضله کندانقباض (نعلی) ساق موش های سفید ماده مورد بررسی قرار گرفت.
روش تحقیق: صفحات محرک انتهایی از طریق انکوبه کردن قطعات طولی عضلات با بونگارو توکسین نشان دار شناسایی شدند و مقدار نسبی در اعصاب انتهایی مربوط با روش ایمونوهیستو شیمیایی و نیز روش تجزیه و تحلیل تصویری اندازه گیری شد. اندازه پیوندگاه ها نیز مطالعه گردید.
در هر دو عضله، کم تر از 14 درصد از در حد شدید و متوسط رنگی شدن (نشانه وجود) را ظاهر ساختند، در حالی که در اکثر آن ها (بیش از 50 درصد) وجود نداشت. در موش های تمرین کرده، یک کاهش معنادار (16 درصد) در پیوندگاه های دارای در عضله نعلی دیده شد. در عضله پلانتاریس نیز چنین تمایلی وجود داشت، ولی مقدار آن معنادار نبود. در هر دو عضله نعلی و پلانتاریس از موش های تمرین کرده، اندازه پیوندگاه ها به طور با معنا بزرگ تر از عضلات مشابه در حیوان های کنترل بود.
جمع بندی: نتایج این تحقیق حاکی از آن است که در پی تمرین استقامتی، مقدار در بر خلاف آنچه در جسم سلولی و آکسون اتفاق می افتد، کاهش می یابد. با توجه به کارکردهای مختلف ساختاری و عملکردی، این امر می تواند نشاندهنده اهمیت فعالیت بدنی در پیشگیری و یا درمان اختلالات و بیماری های عصبی عضلانی باشد که معلوم کردن جزئیات آن، مستلزم انجام تحقیقات بیش تر است.

ریزنشت در مارجین سرویکال (عاج- سمنتوم) ترمیم های کامپازیت، همواره با شدت بیش تری نسبت به مارجین اکلوزال رخ می دهد و موجب مشکلاتی، چون حساسیت پس از ترمیم و نهایتا عود پوسیدگی می گردد.
این مطالعه آزمایشگاهی به منظور مقایسه تاثیر استفاده از لاینرهای رزینی (ادهزیو بدون فیلر در لایه های ضخیم، کامپازیت سیلان دار و ادهزیو فیلردار) و لاینرهای گلس آیونومر (معمولی و نور سخت) بر روی ریزنشت دیواره سرویکال ترمیم های کامپازیت کلاس طراحی گردید.
مواد و روش تحقیق: این مطالعه بر روی 30 دندان آسیای سالم انسان انجام شد. حفره های کلاسبه ابعاد اکلوزوجینجیوالی 3 و مزیودیستالی 5 و عمق اگزیالی 5/1 با مارجین سرویکالی 1 پایین تر از بر روی سطوح باکال و لینگوال تراش داده شد. سپس دندان ها در 6 گروه آزمایشی به صورت تصادفی ترمیم گردیدند (5 دندان و 10 حفره در هر گروه). گروه 1: سیستم باندینگ + کامپازیت میکروهایبرید (250)؛ گروه 2: سیستم باندینگ + دو لایه ادهزیو از سیستم باندینگ فقط در دیواره سرویکال + کامپازیت میکروهایبرید (250)؛ گروه 3: سیستم باندینگ + یک لایه ادهزیو فیلردار فقط در دیواره سرویکال + کامپازیت میکروهایبرید (250)؛ گروه 4: سیستم باندینگ + یک لایه کامپازیت سیلان دار فقط در دیواره سرویکال (5/0) + کامپازیت میکروهایبرید (250)؛ گروه 5: یک لایه سیمان گلس آیونومر نور سخت در دیواره سرویکال (5/0) + سیستم باندینگ + کامپازیت میکروهایبرید (250)؛ گروه 6: یک لایه سیمان گلس آیونومر معمولی در دیواره سرویکال (5/0) + سیستم باندینگ + کامپازیت میکروهایبرید (250). سپس دندان ها به تعداد 500 سیکل بین دو دمای 5 و 55 درجه سانتی گراد تحت سیکل های حرارتی متناوب قرار گرفتند. پس از 24 ساعت غوطه وری در فوشین قلیایی 5/0 درصد، دندان ها در امتداد محور طولی دندان و از وسط هر ترمیم در راستای باکولینگوالی برش داده شدند و با بزرگنمایی 40 برابر توسط استریومیکروسکوپ به وسیله دو نفر جداگانه مورد بررسی قرار گرفتند. میزان نفوذ رنگ، مطابق دستورالعمل اندازه گرفته شد و آزمون های آماری کروسکال والیس و همچنین من ویتنی) انجام شد و سطح آماری 05/0> معنادار تلقی گردید.
این تحقیق نشان داد که هیچ یک از روش های فوق نمی تواند ریزنشت را به طور کامل در مارجین سرویکال حذف کند.
میزان ریزنشت در گروه اول و دوم (3 لایه لاینر ادهزیو) و چهارم (لاینر کامپازیت سیلان دار) به یک میزان بود (05/0). در گروه های سوم (لاینرادهزیو فیلردار) و پنجم (لاینر گلاس آیونومرنور سخت) و ششم (لاینر گلاس آیونومر معمولی) ریزنشت کم تری نسبت به گروه شاهد 1 مشاهده شد (05/0>).
افزایش ضخامت لایه ادهزیو بدون فیلر (3 لایه) و لاینر های کامپوزیت سیلان دار نمی تواند موجب کاهش معنادار در ریزنشت گردند (05/0). لاینر ادهزیو فیلردار و گلاس آیونومر معمولی و نور سخت موجب کاهش معنادار در میزان ریزنشت می گردند (05/0). لاینر گلاس آیونومر نور سخت در مقایسه با گلاس آیونومر معمولی موجب کاهش بیش تر در میزان ریزنشت می گردد (05/0).

مذهب همیشه ملجا و پناهگاهی در بحران های زندگی به شمار رفته و راهنمایی است که افراد در غلبه با تنیدگی های ناشی از زندگی امروزی بدان نیازمندند. اغلب بیماران در مورد مسائل معنوی و مذهبی صحبت می کنند و آن را موجب آرامش خود می دانند. در این زمینه پرستار موظف است ضمن احترام به عقاید بیمار در صورت امکان، محیطی را فراهم آورد که بیمار بتواند فرایض مذهبی خود را انجام دهد این پ‍‍ژوهش یک مطالعه مقطعی - توصیفی است. جامعه مورد مطالعه، کلیه پرستاران شاغل مرکز آموزشی و درمانی امام خمینی تبریز و نمونه مورد مطالعه نیز همان جامعه پژوهش است، یعنی تعداد 144 نفر پرستار شاغل که به روش غیرتصادفی و آسان از میان کلیه بخش ها به استثنای اتاق عمل انتخاب شدند.
ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه از پیش تنظیم شده با 24 سؤال بود که 7 سؤال مربوط به آگاهی در زمینه چگونگی ارتباط با بیمار براساس موازین شرعی و 16 سؤال مربوط به آگاهی در زمینه مراقبت از بیمار براساس موازین شرعی بود.
با توجه به هدف اول پژوهش که بررسی آگاهی در زمینه ارتباط با بیمار براساس موازین شرعی بود 2/77 درصد افراد از آگاهی متوسط و تنها 2/22 درصد از آگاهی خوب برخوردارند. در زمینه آگاهی مراقبت از بیمار براساس موازین شرعی 7/66 درصد آگاهی خوب و 9/31 درصد آگاهی متوسط داشتند.
با توجه به ضعف آگاهی از مراقبت از بیمار براساس موازین شرعی (تنها 22 درصد آگاهی خوبی دارند) نتایج این پژوهش مؤید آن است که باید توسط مسئولان امر، گام های استوار در جهت ارتقای دانش پرستاران در زمینه موازین شرعی برداشته شود.